قنداق تفنگ شکاری و عوامل مهم در انتخاب و ساخت آن

قنداق وسیله نگهداری لوله سلاح و اتکاء به شانه می باشد و نحوه ی طراحی، جنس، ابعاد و وزن آن در تیراندازی و اصابت ساچمه یا گلوله به هدف دارای اهمیت فوق العاده ای است.

اندازه و ابعاد قنداق

باید توجه داشت که ابعاد و اندازه یک قنداق خوب برای هر شخصی مثل لباسی است که باید به اندازه و قواره شخص مصرف کننده آن باشد بدین معنی که از نظر طول نباید زیاد بلند باشد که به هنگام بغل کشیدن به لباس و یا بازوی تیرانداز بگیرد و همینطور نباید زیاد کوتاه باشد که در هنگام تیراندازی در اثر لگد سلاح قنداق به بینی برخورد کند.
باید توجه داشت که اگر اندازه قنداق برای تیرانداز کوتاه باشد شخص سعی می کند صورتش را پایین نیاورد و روی قنداق قرار ندهد که حاصل آن بالا قرار گرفتن چشم و عدم تطابق خط دید و خط تیر خواهد بود در نتیجه تفنگ بالا خواهد زد، از همین رو درصد اصابت تیرهای بالا به سمت حیوان و پرنده ای که در حال صعود است نسبت به حیوان و پرنده ای که در حال پایین رفتن است بیشتر خواهد بود. همچنین از عیوب دیگر قنداق کوتاه می توان به خارج شدن تفنگ از نشانه اشاره کرد چراکه به طور طبیعی انسان هنگام کشیدن ماشه چشم های خود را می بندد و ماشه را می کشد از همین رو برای رفع این نقیصه می توان با اضافه کردن لاستیک به ته قنداق که به اندازه های مختلف در بازار وجود دارد آن را بلند و متناسب کرد.
باید توجه داشت که در تفنگ های ساچمه زنی شکاف درجه وجود ندارد بنابراین چشم تیرانداز و یا شکارچی نقش شکاف درجه را خواهد داشت، حال توجه کنید که هرچقدر چشم تیرانداز از خط لوله بالاتر قرار گیرد خط دید که در سطح نوک لوله و یا مگسک خواهد بود زیر خط تیر و لوله قرار خواهد گرفت و لذا تیر بالاتر از هدف اصابت خواهد کرد همچنین برعکس هر چقدر خط دید به علت پایین قرار گرفتن چشم از خط لوله بالاتر قرار گیرد ساچمه به پایین هدف اصابت خواهد کرد و به زبان عامیانه تفنگ زیر خواهد زد از همین رو اندازه دیگری که در قنداق فوق العاده مهم است خم قنداق به طرف راست است دقیقا در قسمتی که گونه روی آن قرار میگرد در نتیجه خم و تناسب در آن قسمتی از تفنگ که گونه روی آن قرار می گیرد باید به نحوی باشد که اگر تفنگ را به حالت قراول گرفتیم هنگام فشار دادن گونه روی قنداق چشم طوری در امتداد روی لوله و یا نوار روی لوله قرار گیرد که فقط نوک مگسک دیده شود و لاغیر. اگر کمی گونه را آزادتر روی قنداق قرار دهیم باید مقدار خیلی کمی از لوله یا نوار یا زه روی آن دیده شود در این صورت است که تفنگ کمی بالا خواهد زد و برای پرندگانی که از روی زمین بلند می شوند و در حال صعود هستند ساچمه کمی بالاتر را می گیرد و در نتیجه به پرنده اصابت خواهد کرد. لازم به ذکر است که اگر خم قنداق در این قسمت بیشتر از حد لازم باشد هنگام پس زدن تفنگ قسمت جلوی قنداق به بالا پرتاب شده و ضربه شدیدی به گونه وارد می کند اگر هم خم قنداق کم باشد درست روی شانه قرار نخواهد گرفت و لذا مرمی تفنگ کمی بالا خواهد زد همچنین اگر کلفتی قنداق در قسمت قرار گرفتن روی گونه زیادتر از حد طبیعی باشد خط دید در طرف راست خط تیر و لوله قرار خواهد گرفت و تیر به سمت چپ هدف اصابت خواهد کرد و بالعکس اگر قسمت مزبور باریک باشد علاوه بر ضربه شدید به گونه هنگام تیراندازی موجب اصابت تیر به طرف راست هدف خواهد شد. در نهایت قابل ذکر است که تمام مطالب فوق در صورتی صدق می کند که تیرانداز تفنگ را روی شانه راست قرار دهد و به اصطلاح راست دست باشد.
اندازه دیگری که در قنداق وجود دارد ولی به اهمیت اندازه های فوق نیست نحوه ی برش ته قنداق است بدین معنی که اگر زاویه بین ته قنداق و پشت قنداق زیاد بسته و تند باشد تفنگ کمی متمایل به پایین خواهد زد بود و اگر منفرجه باشد یا به اصطلاح نوک قنداق تیز باشد تفنگ متمایل به بالا خواهد زد.
اندازه دیگری که در قنداق بسیار مهم است خم قنداق در قسمت عقب است یعنی محلی که روی شانه قرار می گیرد بسته به شخص تیرانداز این خم فرق می کند بدین معنی که کسی که گردن بلند و شانه افتاده و صورت لاغری داشته باشد باید خم ته قنداق او بیشتر از کسی باشد که چهارشانه بوده، گردن کوتاه و صورت چاقی دارد.

نحوه ی طراحی قنداق ها در تفنگ های گلوله زنی و ساچمه زنی

قنداق ها در تفنگ های گلوله زنی و ساچمه زنی به ترتیب در دو نوع یک تکه و دوتکه ( قنداق و پیش قنداق) بصورت ثابت و متحرک طراحی و تولید می شوند. قنداق های متحرک چه در تفنگ های گلوله زنی و چه در تفنگ های ساچمه زنی در چهار جهت بالا و پایین عقب و جلو قابل تغییر هستند و بیشتر در جهت بهبود کیفیت تیراندازی طراحی و تولید می شوند.
بعضی از کارخانه های معروف سازنده سلاح های شکاری تفنگ هایی آزمایشی دارند که اندازه قنداق آنها در جهات مختلف قابل تغییر است بنابراین در صورت تمایل شخص تیرانداز می تواند در کارخانه مورد نظر اندازه قنداق متناسب با خود را سفارش دهد و به تبع آن کارخانه این اندازه ها را روی تفنگ مورد نظر شخص تیرانداز اعمال می نماید.

وزن قنداق تفنگ

وزن قنداق تفنگ یک دیگر از عوامل مهمی است که باید مدنظر قرار گیرد چراکه یکی از عوامل تاثیر گذار در وزن کلی تفنگ محسوب می گردد از همین رو چنانچه وزن قنداق تفنگ بیش از حد معمول باشد باعث افزایش وزن کلی تفنگ خواهد شد در نتیجه خستگی زودرس تیرانداز و به دنبال آن عدم حفظ تعادل هنگام تیراندازی را به دنبال خواهد داشت. همچنین باید توجه داشت که وزن تفنگ در دفع لگد سلاح نیز موثر است به این صورت که لگد سلاح در تفنگ های با وزن بیشتر نسبت به تفنگ های با وزن کمتر، کمتر خواهد بود و بالعکس

جنس قنداق تفنگ

1- قنداق های چوبی
2- قنداق های پلاستیکی

قنداق های چوبی معمولا از دو جنس چوب راش و گردو تولید می شوند که می توان روی آنها انواع منبت کاری ها را انجام داد همچنین از لحاظ وزنی هم بهتر از قنداق های پلاستیکی می توان آن ها را متناسب نمود، نفوذ رنگ نیز روی این دو نوع چوب به خوبی انجام می پذیرد و ماندگاری خوبی دارند.
قنداق های پلاستیکی بیشتر از نوع پلاستیک فشرده ضد آب ساخته می شوند و دارای وزن کمتری نسبت به قنداق های چوبی هستند همچنین خط و خش کمتری را نسبت به قنداق های چوبی به خود می گیرند و در مقابل آب خوردگی، ترک و شکستگی از مقاومت بالایی برخوردار هستند.

منبع: برگرفته از کتاب تفنگ های بادی و شکاری، مهمات خط سیر تیر و دوربین نوشته فرج ا.. موصلی

تنظیم و ویراستار: ابراهیم همت آبادی؛ کارشناس فروش و مشاوره لوازم جانبی تفنگ، شکار و طبیعت